Karoti: Zao la Mizizi lenye Faida Lukuki kwa Afya Zetu

uhondodaily.com

Karoti ni miongoni mwa mazao ya mizizi yaliyotumika kwa karne nyingi katika lishe ya binadamu na mpaka sasa linaendelea kutumika. Asili yake inatajwa kuanzia Asia ya Kati, hususani maeneo ya Afghanistan, kabla ya kuenea katika nchi mbalimbali za Asia na Ulaya. Zamani karoti zilikuwa na rangi tofauti kama njano, nyekundu na zambarau, lakini kupitia kilimo cha kuchagua, karoti za rangi ya chungwa ndizo zilizoenea zaidi duniani leo. Karoti siyo tu chakula cha kawaida bali pia chanzo cha virutubisho muhimu vinavyohusishwa na afya bora kulingana na tafiti nyingi za kisayansi.

Karoti Inapotafunwa Kawaida

Watafiti wa lishe wameonesha kuwa karoti mbichi zina kiwango kikubwa cha beta-carotene, ambayo mwili hubadilisha kuwa vitamini A. Vitamini A husaidia kulinda afya ya macho na kuimarisha kinga ya mwili. Utafiti uliochapishwa katika American Journal of Clinical Nutrition ulionesha kuwa ulaji wa mboga mbichi zenye rangi ya chungwa na njano, hususani karoti, unahusiana na kupungua kwa hatari ya matatizo ya macho ya uzeeni (kama macular degeneration).

Mbali na hilo, karoti mbichi zinapoliwa kwa kutafunwa huchochea meno na fizi kufanya kazi, hivyo kusaidia afya ya kinywa. Pia zina nyuzinyuzi (fiber) zinazosaidia mmeng’enyo mzuri wa chakula na kupunguza hatari ya kupata unene uliopitiliza.

Karoti Inapotumika Kama Kiungo cha Mboga Inayopikwa

Wakati mwingine karoti hutumika kama kiungo kwenye mboga za majani, supu, pilau au michuzi. Utafiti wa Journal of Agricultural na Food Chemistry unaonyesha kuwa joto wakati wa kupika linaweza kupunguza baadhi ya vitamini vinavyoharibika kwa urahisi, lakini pia linaongeza upatikanaji wa antioxidants fulani kama carotenoids. Hii ina maana kuwa karoti zilizopikwa bado hubaki na faida kubwa kwa afya.

Kwa mfano, kuchanganya karoti kwenye supu au mchuzi husaidia kuongeza ladha, rangi na virutubisho vinavyosaidia kupunguza hatari ya magonjwa ya moyo na saratani fulani. Pia ulaji wa karoti zilizopikwa kwa mafuta kidogo (kama mafuta ya alizeti au mzeituni) husaidia mwili kuyeyusha vizuri zaidi vitamini A kwa kuwa ni vitamini mumunyifu kwenye mafuta.

Hitimisho

Kwa kuzingatia tafiti za kisayansi na faida zake kiafya, karoti ni moja ya mboga bora zinazostahili kupewa nafasi kubwa kwenye lishe ya kila siku. Iwe kwa kutafunwa mbichi au kuchanganywa kwenye mapishi, karoti hubeba nguvu ya kuboresha afya ya macho, kinywa, moyo na mwili kwa ujumla.

👉 Wito: Anza leo kuongeza karoti kwenye milo yako, iwe kwa kuzitafuna kawaida au kama kiungo cha kupikia. Utakuwa umewekeza katika afya yako ya sasa na ya baadaye.

Tungependa kusikia kutoka kwako:

• Je, wewe unapenda zaidi kula karoti mbichi au zilizo kwenye mboga zilizopikwa?

• Ni mapishi gani unayopenda zaidi yenye karoti?

Andika maoni yako hapa chini ili tuendelee kujifunza pamoja.